Tymczasem napój, który współcześnie nazywamy kawą – napar sporządzany z palonych ziaren kawowca, które poddaje się mieleniu lub procesowi instantyzacji (kawa rozpuszczalna) – przywędrował do Europy z Etiopii dopiero w XVI wieku. Na polskich stołach zagościła sto lat później, bo pod koniec XVII wieku. Dzisiaj parzona na wiele różnych sposobów kawa jest jedną z najpopularniejszych używek na całym świecie.
Kawa ziarnista a ekspres ciśnieniowy
Na polskich stołach do niedawna królowała „zalewajka” – kawa parzona przygotowywana bezpośrednio w szklance, którą często mylono z kawą po turecku. W praktyce oba te na pary łączy fakt, iż są przygotowywane z kawy mielonej. Polską zalewajkę – tę którą znamy od naszych rodziców i dziadków – parzy się poprzez zalanie wrzątkiem kawy wsypanej do szklanki. Po zaparzeniu drobiny zmielonej kawy osiadają na dnie naczynia. Dla wielu miłośników zalewajki to sygnał, że do kawy można dodać mleko.
Dzisiaj, w dobie ekspresów do kawy oraz kaw rozpuszczalnych zalewajka nie ma łatwego życia. Z różnych stron słychać głosy, że picie kawy parzonej w ten sposób to obciach, a wydobycie z kawy jej prawdziwego smaku i aromatu jest możliwe wyłącznie poprzez jej parzenie w ekspresie ciśnieniowym.
Ekspres ciśnieniowy kontra tradycja
Zalewajka stanowi ważny element polskiej kultury picia kawy… Towarzyszy nam od pokoleń i dzielnie opiera się przeciwnościom losu. Mimo to, Polacy coraz chętniej sięgają po kawę z ekspresu. Dlaczego?
Głównym argumentem jest smak. Nawet najlepsza jakościowo kawa, jeśli nie zostanie odpowiednio przygotowana smakuje byle jak. Ta sama kawa zaparzona w profesjonalnym ekspresie ciśnieniowym odkrywa przed nami zupełnie nowy smak i aromat. Tajemnicą jest odpowiednia temperatura wody oraz sposób parzenia, jakiego nie jesteśmy wstanie uzyskać zalewając kawę w szklance. Kawa (powszechnie nazywana gruntem lub fusami) osiadająca na dnie naczynia nie pozostaje obojętna dla smaku naparu, który zmienia się w trakcie picia i staje się bardziej goryczkowaty.
Czym się kierować wybierając do ekspresu ciśnieniowego?
Czasy kiedy kawa była reglamentowana, a te same fusy zalewano wrzątkiem nawet kilka razy mamy szczęśliwie za sobą. Dzisiaj sklepowe półki (przede wszystkim sklepów internetowych specjalizujących się w handlu kawą i herbatą) uginają się pod ciężarem różnych gatunków kaw pochodzących z różnych stron świata. O ile gatunek kawy powinniśmy dobierać zgodnie z indywidualnymi preferencjami smakowymi, o tyle jej forma powinna być podyktowana jakością naparu, jaki chcemy uzyskać.
Kawa występuje w kilku formach:
- kawy ziarnistej niemielonej,
- kawy ziarnistej mielonej,
- kawy w saszetkach/kapsułkach,
- kawy instant (rozpuszczalnej).
O ile nie korzystamy z ekspresu na kapsułki/saszetki, możemy swobodnie wybierać z pośród szerokiego wachlarza dostępnych kaw ziarnistych mielonych i niemielonych. Większość niskociśnieniowych ekspresów kolbowych przeznaczonych do zastosowań domowych nie posiada wbudowanych młynków do kawy. Dlatego ich właściciele znacznie chętniej niż po kawę niemieloną sięgają po kawę mieloną. Wśród miłośników i smakoszy kawy nie brakuje jednak głosów krytykujących wcześniejsze mielenie kawy.
Często przytacza się tutaj argument utraty aromatu, jaki wiąże się z długookresowym przechowywaniem kawy mielonej. W praktyce spór o aromat sprowadza się do warunków, w jakich przechowywana jest zmielona uprzednio kawa. Jeśli po otwarciu – kawy mielone renomowanych producentów są szczelnie pakowane – zapewnimy kawie odpowiednie warunki przechowywania – bardzo dobrze sprawdzi się tutaj szczelnie zamykany pojemnik – możemy cieszyć się takim samym aromatem, jak w przypadku kawy świeżo mielonej.
Spór ten traci na wadze dla właścicieli ekspresów automatycznych, które w zdecydowanej większości są wyposażone w młynki do kawy. Przechowywana w specjalnym zbiorniku kawa ziarnista jest mielona bezpośrednio przed parzeniem, dzięki czemu zachowuje pełnię aromatu i nie wietrzeje.
Jaki gatunek kawy wybrać?
Jak już pisaliśmy wcześniej wybór gatunku kawy powinien być podyktowany naszymi indywidualnymi preferencjami smakowymi. A mamy z czego wybierać. Jeśli wierzyć literaturze miłośnicy kawy na całym świecie mają do wyboru ponad 100 gatunków kaw. Jeśli jednak stoimy przed koniecznością wyboru gatunku kawy, który zadowoli podniebienia szerszego grona odbiorców – np. podczas konferencji, szkolenia lub przyjęcia, czy chociażby na potrzeby biurowe – warto postawić na ziarna o neutralnym smaku, a więc kawy posiadające największy udział w rynku – będą to dwie odmiany popularna arabika (Coffe Arabica) i robusta (Coffea Canephora). (Więcej informacji na tematu obydwu gatunków znajdziesz tutaj).
Praktyka pokazuje, że arabika arabice nierówna. Jakość kawy – nawet jeśli wybierzemy tę samą odmianę – może się różnić zależnie od sposobu zbierania i palenia, a także sposobu pakowania. Gwarancję jakości stanowią produkty znanych i cenionych producentów. Wśród najchętniej wybieranych przez klientów marek znajdziemy m.in. marki, takie jak: Lavazza, Grosmi, Intenso, Dinzler, Morganti, Pascucci, Saeco czy Sagafredo. Kawy tych marek dostępne są na stronach internetowych producentów lub w wybranych sklepach internetowych.